(Phần 2) Bản đồ Văn hóa: Tái định nghĩa, Trao quyền và Đồng tạo tác

Thu Quỳnh Ngô
19 thg 6
3 phút đọc

Đã cập nhật: 8 thg 7

Hanoi City Map - Một góc nhìn về du lịch tử tế, cộng hưởng văn hoá và tương lai được cùng nhau tạo dựng

Tour Trải nghiệm: Hòa mình vào Bản đồ Văn hóa một cách gần gũi

Hãy bắt đầu với tour “Khám phá Phố Hàng”—một buổi sáng đi dọc hệ thống nghề thủ công trong lòng phố cổ Hà Nội. Người tham gia sẽ bước qua những con phố mang tên nghề xưa, dừng lại gặp gỡ những nghệ nhân vẫn tiếp tục làm da, làm kim loại, hay bốc thuốc đông y. Qua đó, họ được nghe câu chuyện về sự thích nghi và di sản được giữ gìn trong từng tên phố.

Tìm hiểu nếp sống người Việt qua tín ngưỡng - Đình Kim Ngân — Tìm hiểu nếp sống người Việt qua tín ngưỡng

Tour “Phố Hàng” mở ra hành trình tìm hiểu nếp sống người Việt qua không gian nhà cổ và hệ thống đình, đền tại khu phố cổ Hà Nội. Ví dụ như tại nhà cổ 87 Mã Mây, du khách sẽ quan sát kiến trúc nhà ống ba gian – mô hình điển hình của các hộ buôn bán xưa, với cấu trúc chuyển dần từ không gian mở đến sinh hoạt riêng tư. Mỗi gian nhà phản ánh rõ sự gắn bó giữa kinh tế hộ gia đình và tín ngưỡng dân gian, như tục thờ Táo Quân hay việc bài trí ban thờ tổ tiên tại tầng hai – không gian linh thiêng nhất trong nhà.

Bên trong không gian Nhà cổ Mã Mây — Nhà cổ 87 Mã Mây

Rời khỏi nhà cổ, hành trình tiếp nối qua các điểm văn hóa như đền Ngọc Sơn, đình Kim Ngân, đền Bà Kiệu – những thiết chế tín ngưỡng không thể thiếu trong tổ chức cộng đồng làng xã xưa. Đình Kim Ngân đặc biệt nhấn mạnh truyền thống thờ tổ nghề – nét văn hóa kết nối những cộng đồng cư dân từ làng nghề Châu Khê đến phố thị Hà Nội. Dọc tuyến đi, mỗi di tích, mỗi ngôi nhà đều mang theo dấu tích của đời sống tín ngưỡng, sự phân chia chức năng trong không gian, và cả hệ tư tưởng âm thầm định hình cách người Việt xây dựng, thờ phụng và gắn bó với nơi chốn.

Tour không chỉ kể chuyện quá khứ, mà giúp người tham gia nhận diện những giá trị vẫn còn vận hành trong đời sống đô thị hôm nay.

Hay tour “Khám phá Hà Nội về đêm”, nơi thành phố hoá thành một sân khấu chiêm nghiệm. Lễ trình diễn ánh sáng tại Văn Miếu gợi nhớ lịch sử sống động, còn nghi lễ hạ cờ tại Ba Đình mang lại cảm giác trang nghiêm và tự hào. Đây không phải là một màn trình diễn—mà là một hành trình lặng lẽ.

“Diễn giải, thay vì phô trương. Kết nối, thay vì check-in.”

Trao Quyền Cho Người Bản Địa & Gìn Giữ Cảnh Quan Văn Hoá

Các tour của HNCM được đồng kiến tạo cùng cư dân địa phương, chứ không áp đặt. Chúng tôi làm việc cùng các nghệ nhân, các cụ già và người kể chuyện—những người mang trong mình trí tuệ của cả một khu phố. Họ không phải là “đạo cụ du lịch”, mà là đồng tác giả.

Với cách tiếp cận này, du lịch không mang ý nghĩa tiêu thụ, mà là một hình thức gìn giữ văn hoá. Mỗi bước đi, mỗi cuộc trò chuyện, đều là sự đóng góp vào một kho lưu trữ sống. HNCM không phải là sản phẩm tĩnh—mà là một hệ sinh thái văn hoá đang lớn dần, được hình thành bởi cả người đi và người đón.

Chuyến tham quan thực tế đến nhà máy tơ dứa ECOSOI xuất phát từ Hà Nội đến Nghệ An

Chúng tôi đang lên kế hoạch cho những bản đồ văn hóa mới—không chỉ dựa vào hệ thống máy móc, mà dựa vào trải nghiệm sống và trí tuệ cộng đồng. Mỗi bản đồ sẽ mở ra một chủ đề: ẩm thực truyền thống, làng nghề, nghi lễ bên sông… nhưng tất cả đều cùng một tinh thần: tử tế và gắn bó.

Lời Mời Đồng Hành

HNCM không chỉ mời bạn “xem” Hà Nội. Mà mời bạn “nhìn khác đi”. Không chỉ đi theo một lộ trình, mà cùng nhau tạo ra hành trình. Hãy chia sẻ lại ký ức, đề xuất hoặc câu chuyện của bạn cùng chúng tôi.

Với cách đó, bản đồ sẽ không chỉ lớn lên trên mặt giấy—mà lớn lên trong kết nối giữa người với người, giữa giá trị và địa phương.